In de zomer van 2019 werd de gestreepte Amerikaanse rivierkreeft aangetroffen op plaatsen in Antwerpen en Oost-Vlaanderen. Een nazicht van de waarnemingen van rivierkreeften op het digitale dataplatform www.waarnemingen.be leverde vervolgens nog waarnemingen op van twee andere locaties in Antwerpen en Limburg, waardoor de soort uiteindelijk in drie provincies al aanwezig blijkt te zijn. Dit is al de vijfde exotische rivierkreeft in ons land.


Deze soort, die van oorsprong uit het oosten van Noord-Amerika komt, was in Europa tot nu toe slechts gekend van één populatie in Groot-Brittannië en een groeiende populatie in Nederland. Dat deze soort nu ook bij ons opduikt, en dat op verschillende locaties, is allesbehalve goed nieuws. Exotische rivierkreeften hebben veelal verregaande gevolgen voor het ecosysteem, hetzij direct of indirect.
Rivierkreeften zijn ultieme opportunisten, kunnen vrijwel alle aquatische habitatten koloniseren, zich zowel via water als over land verspreiden en eten vrijwel alles wat ze tegenkomen, zowel plantaardig als dierlijk materiaal, dood of levend. Na introductie van de rode Amerikaanse rivierkreeft in het noorden van Portugal volgde een vermindering van de densiteit en soortenrijkdom van macro-invertebraten (met het blote oog waarneembare ongewervelde dieren) en waterplanten in de gekoloniseerde wateren.

Dit leidde op zijn beurt tot veranderingen in de snelheid waarmee detritus (dood organisch materiaal) werd omgezet. Een toename van de nutriëntenrijkdom en fytoplankton leidde tot een omslag van helder naar troebel water en een sterke afname van de biodiversiteit.

Uit een studie in Spanje bleek dat niet alleen de waterplanten (-99%), maar ook de amfibieën (-83%), macro-invertebraten (-71%) en het aantal watervogels (-52%) afnamen na de introductie van de rode Amerikaanse rivierkreeft. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er bij de IUCN lijst van 100 meest problematische exoten wereldwijd maar liefst zeven rivierkreeften staan. Vijf dan deze soorten staan ook op de Unielijst van de Europese verordening ter preventie en beheer van invasieve exoten die de handel, het transport en het houden van deze soorten verbiedt. Rivierkreeften zijn daarbij extreem moeilijk te bestrijden door hun groot aanpassingsvermogen tegenover veranderingen in hun leefomgeving, hun omnivoor dieet, hun vermogen om zich makkelijk te verspreiden en vanwege aanhoudende illegale uitzettingen.
Gezien de grote negatieve impact van exotische rivierkreeften in het buitenland, is het van belang om de evolutie van deze groep in ons land op de voet te volgen. We roepen dan ook iedereen op om waarnemingen van rivierkreeften, liefst met foto, door te geven via www.waarnemingen.be
Bron: www.natuurpunt.be